Παρότι το blog και η ομάδα γενικότερα ασχολείται περισσότερο με το πράσινο σε δασικές εκτάσεις, επειδή είμαστε κάτοικοι των πόλεων (και αρχιτέκτονες αρκετοί από εμάς), πιστεύουμε ότι το αστικό πράσινο είναι δείγμα πολιτισμού και ποιότητας ζωής. Η φύση μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα και μέσα στις πόλεις μας, αν της δώσουμε τις κατάλληλες υποδομές: ψηλά δένδρα, ελεύθερους χώρους, ευσυνείδητη συμπεριφορά πολίτη.
Παραθέτουμε για ενημέρωση τι ορίζει η νομοθεσία του ΓΟΚ για τη φύτευση των οικοπέδων, με την ελπίδα ότι οι φανατικοί του -ρίχνω χλωρίνη στην τσιμεντοαυλή- ή -κόβω το δένδρο γιατί λερώνει το αυτοκίνητο- μπορεί να αλλάξουν τακτική με λίγη πίεση...
Στο άρθρο 23 του Κτιριοδομικού Κανονισμού, ορίζεται ο υποχρεωτικός χαρακτήρας της φύτευσης των οικοπέδων, ως αναπόσπαστη συνιστώσα της οικοδομικής άδειας. Η νομοθεσία καθορίζει δύο παραμέτρους φύτευσης, μια που εξετάζει την επιφάνεια του πρασίνου σε τετραγωνικά μέτρα, και μια που υπολογίζει ουσιαστικά τον αριθμό των δένδρων που υποχρεούται να φυτεύσει ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου μετά το πέρας των οικοδομικών εργασιών. Τόσο η επιφάνεια του πρασίνου όσο και τα δένδρα, υπολογίζονται και σχεδιάζονται από το μηχανικό στο διάγραμμα κάλυψης.
Άρθρο 23: Φύτευση οικοπέδων
1) Ο υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου, τουλάχιστον κατά τα 2/3 του, πρέπει να παραμένει χωρίς επίστρωση για να μπορεί να φυτευτεί.
2) Κατά την ανέγερση νέας οικοδομής ή κατ' επέκταση προσθήκης σε οικόπεδο εμβαδού τουλάχιστο 200τμ, πρέπει να φυτεύονται δένδρα (ή να διατηρούνται υπάρχοντα) έτσι ώστε να αναλογεί τουλάχιστον ένα δένδρο ανα 200τμ οικοπέδου. Όταν μένει υπόλοιπο εμβαδόν οικοπέδου 100τμ και άνω, προστίθεται ένα ακόμα δένδρο.
3) Όταν υπάρχουν προκήπια, τότε τα δένδρα που πρέπει να περιλαμβάνουν κατά την παράγραφο 7 του άρθρου 17 του Ν. 1577/85 ΓΟΚ, πρέπει να είναι τόσα, ώστε να αναλογεί ένα δένδρο ανα 25τμ προκηπίου. Όταν μένει υπόλοιπο εμβαδό προκηπίου πάνω από 12τμ, προστίθεται ένα ακόμα δένδρο. Τα δένδρα αυτά λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό του αριθμού των δένδρων, που επιβάλλεται από την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.
4) Κατά τη φύτευση δένδρων ή θάμνων κοντά σε κτίρια ή δομικά έργα και ανάλογα με τις ιδιότητες του ριζικού συστήματος των φυτών, πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή βλάβης αυτών των κτιρίων ή δομικών κατασκευών.
5) Σε περίπτωση ύπαρξης δένδρων ή θάμνων σε γειτονικό οικόπεδο κατά την ανέγερση οικοδομής, ο οικοδομών οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του κτιρίου που ανεγείρει, από την υγρασία και το ριζικό σύστημα των δένδρων ή θάμνων.
Παράδειγμα υπολογισμού πρασίνου και αρ. δένδρων
α) Δένδρα και πράσινο λόγω ακαλύπτου:
Από το σύνολο του ακαλύπτου (το οποίο δεν πρέπει να είναι μικρότερο του 20% του εμβαδού του οικοπέδου), τα 2/3 του οφείλουν να είναι χωρίς επίστρωση ώστε η επιφάνεια να φυτευτεί. Έστω ότι τα 2/3 του υποχρεωτικού ακαλύπτου είναι Χ τμ. Τα απαιτούμενα δένδρα λόγω ακαλύπτου είναι Χ/200.
β) Δένδρα λόγω προκηπίου:
Έστω ότι η επιφάνεια του προκηπίου (πλάτος πρασιάς x μήκος πρασιάς) είναι Υ τμ. Ο υποχρεωτικός αριθμός δένδρων λόγω προκηπίου είναι ο λόγος Υ/25.
Ο ελάχιστος αριθμός δένδρων που οφείλει να φυτεύσει ο ανεγείρων την οικοδομή είναι ο μεγαλύτερος από τους δύο, και όχι το άθροισμά τους. Η υποχρεωτική φύτευση που ορίζει η νομοθεσία, σαφώς, δεν είναι αρκετή. Δυστυχώς όμως, οι περισσότερες περιπτώσεις οικοδομών δεν ικανοποιούν ούτε αυτούς τους ελάχιστους όρους, είτε διότι τα δένδρα είναι.... θάμνοι, είτε διότι είναι εισαγόμενα και ξεραίνονται μέσα σε πέντε χρόνια, πριν προλάβουν να γίνουν... δένδρα!
Υπάρχουν ορισμένα πολεοδομικά γραφεία (όπως λ.χ. του Αμαρουσίου), που δίνουν αναλυτική λίστα με τα δένδρα που είναι κατάλληλα για φύτευση στην περιοχή, έτσι ώστε να έχουν υψηλά ποσοστά επιβίωσης και να ενταχθούν ομαλά στο μικροκλίμα και το περιβάλλον οικοσύστημα.
Ρύποι, αιωρούμενα σωματίδια, καύσωνες και πλημμύρες, αποδεικνύουν ότι τα μεγάλα αστικά κέντρα στη χώρα μας νοσούν, και μαζί τους νοσούμε και εμείς, οι κάτοικοί τους. Αυξάνοντας τη φύτευση σε επίπεδο ακάλυπτων χώρων των κτιρίων, και πολλαπλασιάζοντας τους δημόσιους ελεύθερους χώρους (αντί για χώρους στάθμευσης οχημάτων ορυκτών καυσίμων), θα βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας χωρίς τυμπανοκρουσίες "πράσινης ανάπτυξης". Καλές οι πράσινες στέγες και οι ταρατσόκηποι, τα δένδρα όμως, που καθαρίζουν την ατμόσφαιρα, φιλοξενούν πουλιά, προστατεύουν από τις πλημμύρες και παρέχουν φύλλα για εμπλουτισμό του εδάφους με οργανικό χούμο, θέλουν γη. Ας δώσουμε λίγο από τον ακάλυπτο χώρο μας για φύτευση δένδρων, και τα υπόλοιπα.... ας περάσει η "κρίση", και όλα γίνονται!
