Sustainable Urban Drainage Systems (SUDS)

Κάλεσμα εναντίον του εγκιβωτισμού 15χλμ του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας

αναδημοσίευση από ΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ

Κρίσιμη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής την Τρίτη 3 Απριλίου για την τύχη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (Δελτίο Τύπου 2/4/18)

Μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα, την Μ. Τρίτη 3 Απριλίου, το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής γνωμοδοτεί επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του εγκιβωτισμού 15 χλμ. του Μεγάλου Ρέματος, του μεγαλύτερου φυσικού και λειτουργικού ρέματος της Αττικής.

Η συνεδρίαση είναι κρίσιμη, γιατί θα δείξει αν η Περιφέρεια Αττικής αποκωδικοποίησε ορθά τα μηνύματα των πρόσφατων καταστροφών στη Μάνδρα και τη Νέα Πέραμο. Θα δείξει αν θα αλλάξει σελίδα, αφήνοντας πίσω της τις ξεπερασμένες και αποδεδειγμένα καταστροφικές “γκρίζες” επεμβάσεις εγκιβωτισμού των ρεμάτων, αν θα υιοθετήσει την επιστημονική προσέγγιση του 21ου αιώνα, που αποτελεί πλέον κοινή πρακτική στις προηγμένες χώρες: φυσική διαχείριση με “γαλάζιες-πράσινες” υποδομές για την απορρόφηση του νερού από τη γη και για την αποτελεσματική διαχείριση των πλημμυρών.

Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι το συμβούλιο συγκαλείται μετά τις ιστορικές ομόφωνες αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων Νέας Φιλαδέλφειας-Νέας Χαλκηδόνας και Αθήνας, που με επιστημονικά τεκμηριωμένες τοποθετήσεις απέρριψαν τη συνέχιση του εγκιβωτισμού, επέλεξαν τη διατήρηση της φυσικής κοίτης για το ρέμα του Ποδονίφτη, αλλά και επαναφορά σε φυσική κατάσταση του ήδη εγκιβωτισμένου και απονεκρωμένου τμήματός του. Με τέτοιες πρωτοποριακές αποφάσεις, η τοπική διοίκηση, συμπεριλαμβανομένων και των αιρετών που εκλέχτηκαν με τον ΣΥΡΙΖΑ, αρχίζει να αποκολλάται από το άρμα της κατάφασης στις όποιες κυβερνητικές επιλογές.

Το Περιφερειακό Συμβούλιο καλείται να απορρίψει την καταστροφική εργολαβία εγκιβωτισμού του Μεγάλου Ρέματος για ένα ακόμη λόγο: το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών λειτουργώντας με αδιαφανείς διαδικασίες αρνείται να παράσχει σε Περιβαλλοντικούς Φορείς τις μελέτες πάνω στις οποίες βασίζεται το προτεινόμενο έργο, προκειμένου να ελεγχθούν από ανεξάρτητους επιστήμονες μελετητές. Ίσως γιατί ο αντίστοιχος έλεγχος που διενεργήθηκε για το ρέμα του Ποδονίφτη απέδειξε ότι τα στοιχεία στα οποία στηριζόταν το εκεί προτεινόμενο έργο ήταν λανθασμένα και υπερδιαστασιολημένα.

Οι πλημμύρες και τα ανθρώπινα θύματα στη Μάνδρα και στη Νέα Πέραμο δεν αφήνουν περιθώριο για αμφιθυμίες. Το αποδεικνύει ο αναπληρωτής καθηγητής Γεωμορφολογίας του Αριστοτέλειου Παν/μιου Θεσ/κης, Κωνσταντίνος Βουβαλίδης, για την περίπτωση της Νέας Περάμου, όπου θρηνήσαμε θύματα από την πρόσφατη πλημμύρα, ενώ τα τεχνικά έργα είχαν υλοποιηθεί. Στο σχετικό case study διαπιστώνει ότι το τμήμα του ρέματος που είχε παραμείνει στη φυσική μορφή του λειτούργησε σωστά, παροχετεύοντας το νερό που δέχτηκε, σε αντίθεση με τα εγκιβωτισμένα τμήματα που δεν ανταποκρίθηκαν και επέτειναν το πλημμυρικό φαινόμενο, αφού ο όγκος του νερού ήταν αδύνατο να παροχετευθεί μέσα από τα τεχνικά έργα και το νερό ακολούθησε ανεξέλεγκτες διαδρομές επιφέροντας τα γνωστά αποτελέσματα.

Η αρχή στη διαχείριση των ρεμάτων είναι μία και είναι εγκληματικό, μετά την πολυάριθμη ανθρωποθυσία στη Μάνδρα και στη Νέα Πέραμο, να εξακολουθεί να παραβλέπεται: “δώστε χώρο στο νερό”, ώστε να απορροφάται από τη γη και τη βλάστηση. Αυτό σημαίνει:

1. Οριοθέτηση: οι επιστήμονες να σχεδιάσουν τις γραμμές πλημμύρας (τα όρια της γήινης επιφάνειας που θα καλυφθεί από το νερό σε περίπτωση συνεχούς έντονης βροχόπτωσης 24ώρου).
2. Το κράτος να εφαρμόσει υποχρεωτικά και απαρέγκλητα την οριοθέτηση και όχι να την πετάει στα σκουπίδια προχωρώντας σε τεχνική διευθέτηση βάσει της υπάρχουσας κατάστασης των αυθαίρετων κατασκευών στο ρέμα.
3. Να προβεί σε άμεση μετεγκατάσταση όσων κατοικούν μέσα στη ζώνη πλημμύρας, σε αντίθετη περίπτωση εκθέτει ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο. Να καθαιρέσει τα αυθαίρετα κτίσματα στη ζώνη. Σχετικά κονδύλια υπάρχουν από την ΕΕ.
4. Στοχευμένες παρεμβάσεις, όπου απαιτείται, για στήριξη πρανών με φυσικές μεθόδους ή διάνοιξη γεφυρών.
5. Αναδάσωση στα ορεινά και έργα ορεινής υδρονομίας με φυσικά υλικά, ώστε να κατέρχεται μικρότερος όγκος νερού.

Τίποτε από αυτά δεν προτείνει η ΜΠΕ για το Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας. Το κόστος δε όλων αυτών δεν θα ξεπερνούσε τα 15 εκατ. €. Ενδεχομένως αυτό χαλάει το πάρτυ των 104 εκατ. € (της πρώτης μόνο φάσης του έργου) που θα μοιραστεί σε εργολαβίες για την καταστροφή 15 χλμ. φυσικού ρέματος, που διασχίζει τον κάμπο των Μεσογείων σε αδόμητες περιοχές εκτός σχεδίου. Η αλόγιστη υπερχρέωση του λαού αυτής της χώρας συνεχίζεται! Όπως και οι καταστροφές. Ο λόγος τώρα σε κάθε αιρετό της Περιφέρειας Αττικής.

Καλούμε όλους τους πολίτες που ενδιαφέρονται για την προστασία των πολύτιμων λιγοστών φυσικών ρεμάτων που έχουν απομείνει στη Αττική να παρευρεθούν την Τρίτη 3 Απριλίου, ώρα 3μ.μ., στο Περιφερειακό Συμβούλιο (σταθμός Εθνική Άμυνα, Αμφιθέατρο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Αναστάσεως 2 και Τσιγάντε, Παπάγου-Χολαργός) για να δηλώσουμε την αντίθεσή μας στον εγκιβωτισμό του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.

Πρωταρχική υποδομή για την προστασία και ανέλιξη της ανθρώπινης ζωής είναι το φυσικό περιβάλλον!

Daylighting Rivers and Streams

αναδημοσίευση από Naturally Resilient Communities

Daylighting rivers or streams is the process of removing obstructions (such as concrete or pavement) which are covering a river, creek, or drainage way and restoring them to their previous condition. As urban areas are developed with roadways, parking lots, and buildings, waterways are sometimes redirected, covered in impervious material, and/or buried in pipes, culverts, or a drainage system to create a more buildable surface area or in an attempt to protect properties from flooding. Unfortunately, burying or covering rivers and streams has the unintended consequences of increasing nutrient pollution, degrading habitats, and increasing downstream flooding. Daylighting removes these artificial impediments and reestablishes rivers and streams within their original channels where possible or, where development is in the way, creates a new channel for the waterway. The resulting restored river or stream provides stormwater benefits as well as numerous aesthetic, economic, and environmental co-benefits.

Hazard Mitigation

The process of daylighting a river or stream will increase the area available for water to pass through the channel, increasing storage capacity which reduces peak flows and increases flow duration. This helps to reduce downstream flooding. Localized flooding may also be reduced by eliminating choke points where streams were forced into underground channels.

Credit: travel oriented /Flickr

Siting Considerations

A primary consideration in any potential daylighting project is whether or not there is sufficient space to build out the necessary channel. Successful projects require ample width to allow for a natural flow path and gentle, stable slopes, which will almost always require a significantly wider area than the area occupied by a buried stream.

Extremely dense urban areas may be highly constrained by existing buildings, roadways, and buried utility lines for an effective channel to be constructed. Although built infrastructure can always be moved, the costs to do so may be prohibitive, especially in urban areas with very high land values. For this reason, daylighting in dense urban areas is often undertaken as part of a larger economic revitalization effort that can capitalize on the new environmental amenities created by the daylighted stream.

For any daylighting project, it is essential to understand the underlying soil types and channel material (slit, clay, sand, gravel, etc.) to ensure that the project is properly designed and will function as intended. Existing conditions will also greatly impact project costs.

Costs

The daylighting process is typically technically complex and labor-intensive, requiring the removal of culverts or other impediments, as well as excavation, and extensive plantings. Technical expertise is required in terms of engineering, earthmoving, and landscape design. Although labor costs may be reduced by using in-kind donations and volunteer labor for much of the work, the necessary heavy equipment and technical expertise required means that these projects often cost upwards of $100,000. (A 2000 study published by the Rocky Mountain Institute estimated a general rule of thumb of $1,000 per linear foot of daylighted stream.) However, daylighting projects may be eligible for Clear Water Act 319 funding, brownfield programs, FEMA Hazard Mitigation Assistance, and state clean water/drinking water revolving funds.

Credit: Ruth Mott Foundation

Co-Benefits of the Strategy

When rivers and streams are unearthed, they transform from liabilities into assets. An attractive stream creates a neighborhood amenity that provides opportunities for recreation and physical activity, increases property values, and can trigger revitalization within the surrounding area.

Open streams, especially small streams, are highly effective in removing pollution. They encourage the transformation of excessive nutrients such as nitrogen and phosphorus, which improves habitats for fish and other wildlife (which leads to more additional recreational opportunities). Humans also benefit directly from higher drinking water quality.

While open rivers and streams provide direct floodwater storage, they also contribute to more effective stormwater management by diverting stormwater from the sewage system. Long-term costs are also less than those needed to repair and maintain culverts and other storm structures, resulting in fiscal benefits for local government.

Maintenance Considerations

Daylighting projects require significant monitoring and maintenance in the first few years to ensure that the channel and bank are stable and the plantings are established. Multiple plantings may be necessary, therefore it is important to budget for additional plants, maintenance personnel, and supplies for at least two years after installation. Once the plantings are established, however, an open stream will require far less ongoing maintenance than a culvert or other gray infrastructure.

Credit: Ruth Mott Foundation

Similar or Complementary Solutions

Daylighting rivers may be a part of a larger flood management strategy focused on restoring a more natural flow to a riverine system that includes open space acquisition, floodplain restoration, and even creating floodwater detention areas.  Additionally, moving people out of harms way may either be a necessary step in the daylighting process or an additional step in the broader flood management strategy associated with a daylighted river.

Additional Considerations

Daylight rivers may involve coordination with multiple public agencies depending on who will own the new waterway and whether private property is affected or not as a result of daylighting.  Environmental regulations, planning procedures and zoning requirements will need to be considered where applicable.

Additional Resources

Daylighting Streams: Breathing Life into Urban Streams and Communities report by American Rivers.

The Rocky Mountain Institute compiled a report on Daylighting Rivers and Streams, including a number of cases studies drawn from across the country.